Budget 2023: સામાન્ય માણસની નજર 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ થનારા સામાન્ય બજેટ પર ટકેલી છે. કોરોના મહામારી અને રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પછી આસમાની મોંઘવારીથી ઓછી આવક અને ઊંચા ખર્ચથી પરેશાન આ વખતે સામાન્ય માણસ નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ તરફ ખૂબ જ ઈચ્છાથી જોઈ રહ્યો છે. તેમને આશા છે કે નાણામંત્રી તેમની સમસ્યાઓને સમજીને ચોક્કસ રાહતની જાહેરાત કરશે. આર્થિક નિષ્ણાતો પણ કહે છે કે સામાન્ય માણસને રાહત આપવી જરૂરી છે. આવો, જાણીએ કે આ બજેટથી સામાન્ય માણસની શું અપેક્ષાઓ છે અને તેના પૂર્ણ થવાથી તેમને કેવી રાહત મળશે?
1. આયુષ્માન ભારત યોજનાનો વિસ્તાર થવો જોઈએ
મોદી સરકાર દ્વારા આયુષ્માન ભારત યોજના હેઠળ દેશના ગરીબ નાગરિકોને 5 લાખ રૂપિયા સુધીની મફત સારવારની સુવિધા આપવામાં આવી રહી છે. જો કે, મોટી વસ્તી તેના દાયરામાં આવી રહી નથી. કોરોના મહામારી પછી સ્વાસ્થ્ય વીમા પોલિસીનું મહત્વ સમજાયું છે. આવી સ્થિતિમાં, મધ્યમ વર્ગની માંગ છે કે સરકારે આ વખતે આયુષ્માન ભારત યોજનાનો વ્યાપ વધારવો જોઈએ. તેનાથી દેશભરના લાખો લોકોને રાહત મળશે. આ સાથે સ્વાસ્થ્ય વીમા પોલિસી પ્રીમિયમ પર કર મુક્તિ મર્યાદા, જે હાલમાં રૂ. 25,000 છે, તેમાં વધારો કરવો જોઈએ.
2. બચત વધારવાના પગલાં
ટેક્સ અને ઇન્વેસ્ટમેન્ટ એક્સપર્ટ બલવંત જૈને ઇન્ડિયા ટીવીને જણાવ્યું હતું કે મોંઘવારીને જોતાં બજેટમાં સામાન્ય માણસ માટે બચત વધારવાના પગલાં પર ભાર મૂકવાની જરૂર છે. તેમણે કહ્યું કે લગભગ 20 વર્ષ પહેલા 80C હેઠળ 1 લાખ રૂપિયાની કર મુક્તિ ઉપલબ્ધ હતી, જે 2014માં વધારીને 1.5 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી હતી. જો કે, જે રીતે મોંઘવારી વધી છે તે જોતાં હવે 80C હેઠળની મુક્તિ મર્યાદા ઘટાડીને ઓછામાં ઓછી 3 લાખ કરવી જોઈએ. આ સાથે ઘર ખરીદવા પર છૂટ માટે અલગ એક્ટ લાવવાની જરૂર છે. હવે 80C હેઠળ મળતી મુક્તિ પૂરતી નથી કારણ કે ઘરની કિંમત કરોડોમાં પહોંચી ગઈ છે. તે જ સમયે, 80C હેઠળ, વીમા પોલિસીથી લઈને બાળકોના શિક્ષણ સુધીના ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે. આ સાથે, શેર, મિલકત, જમીન વગેરેના વેચાણ પરના કેપિટલ ગેઈન ટેક્સમાં પણ સુધારાની જરૂર છે. આમ કરવાથી સામાન્ય માણસના હાથમાં વધુ પૈસા બચશે.
3. આવકવેરા મુક્તિનો અવકાશ વધારવો
નોકરિયાત વર્ગની માંગ છે કે આ બજેટમાં નાણામંત્રીએ તેમને રાહત આપવા માટે ટેક્સ મુક્તિનો વ્યાપ વધારવો જોઈએ. છેલ્લા ઘણા સમયથી ટેક્સ સ્લેબમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. હાલમાં, 2.5 લાખ રૂપિયા સુધીની વાર્ષિક આવક પર કર મુક્તિ ઉપલબ્ધ છે. પગારદાર વર્ગની માંગ છે કે બદલાયેલા સંજોગોમાં ટેક્સ મુક્તિ મર્યાદા વધારીને ઓછામાં ઓછી રૂ.5 લાખ કરવામાં આવે. આ સાથે નવી ટેક્સ સિસ્ટમને આકર્ષક બનાવવા માટે તેમાં ફેરફાર કરવા જોઈએ. આવકવેરાના સ્લેબમાં ફેરફારની માંગ ઘણા સમયથી કરવામાં આવી રહી છે.
4. ઘર ખરીદવા પર મળે વધુ છૂટ
છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં ઘરની કિંમતમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં ઘર ખરીદવા પર મળતી ટેક્સ મુક્તિ વધારવાની માંગ કરવામાં આવી રહી છે. તમને જણાવી દઈએ કે હાલમાં ઘર ખરીદનારાઓને આવકવેરાની કલમ 24B હેઠળ હોમ લોન પર વાર્ષિક 2 લાખ રૂપિયા સુધીની છૂટ મળે છે. તે જ સમયે, હોમ લોનના મૂળ નાણાંની ચુકવણી પર કલમ 80C હેઠળ 1.5 લાખ રૂપિયા સુધીની કપાત ઉપલબ્ધ છે. ઘરની કિંમતોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયા બાદ, ઘર ખરીદનારાઓ માંગ કરી રહ્યા છે કે કલમ 80C હેઠળ મુક્તિ મર્યાદા વધારીને રૂ. 3 લાખ કરવામાં આવે અને કલમ 24B હેઠળ મળતી મુક્તિ રૂ. 5 લાખ કરવામાં આવે.
5. શેરમાં રોકાણ પર STT દૂર કરવાની માંગ
કોરોના મહામારી બાદ મોટી સંખ્યામાં લોકોએ શેરબજારમાં રોકાણ કરવાનું શરૂ કર્યું છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર દેશમાં ડીમેટ ખાતાની સંખ્યા 12 કરોડને પાર કરી ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં યુવાનોની માંગ છે કે શેરની ખરીદી અને વેચાણ પર લાગતો સીધો ટેક્સ STT નાબૂદ કરવામાં આવે. રોકાણકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા દરેક વ્યવહાર પર LTCG, STT અને GST વસૂલવાનો કોઈ અર્થ નથી. આ સાથે માત્ર દેશના જ નહીં પરંતુ વિદેશી રોકાણકારો પણ ભારતીય બજાર તરફ આકર્ષિત થશે. તેનાથી કંપનીઓને બજારમાંથી મૂડી એકત્ર કરવામાં પણ મદદ મળશે.
