જો તમે પણ દર વર્ષે ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન (ITR) ફાઈલ કરો છો તો આ સમાચાર તમારા માટે ઉપયોગી છે. સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સિસ (CBDT) એ નાણાકીય વર્ષ 2023-24 (AY 2024-25) માટે ITR ફોર્મ ITR-1 અને ITR-4 સૂચિત કર્યા છે. CBDT દ્વારા રિટર્ન ફાઈલ કરવાની છેલ્લી તારીખ 31 જુલાઈ, 2024 નક્કી કરવામાં આવી છે. જો છેલ્લી તારીખ અંગે કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી, તો આ વખતે CBDT એ છેલ્લી તારીખના સાત મહિના પહેલા ITR ફોર્મની સૂચના આપી છે. આ સૂચના આવકવેરા વિભાગ દ્વારા 22 ડિસેમ્બર, 2023ના રોજ બહાર પાડવામાં આવી છે.
અગાઉ, આવકવેરા વિભાગે બજેટ 2023 પછી, ફેબ્રુઆરી 2023 માં નાણાકીય વર્ષ 2022-23 (AY 2023-24) માટે ITR ફોર્મ્સ સૂચિત કર્યા હતા. આ વર્ષે, ITR ફોર્મ વર્તમાન નાણાકીય વર્ષની છેલ્લી તારીખ, 31મી માર્ચના 3 મહિના પહેલા સૂચિત કરવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, નિષ્ણાતો એમ પણ કહી રહ્યા છે કે કરદાતાઓ નાણાકીય વર્ષ પૂર્ણ થયા પહેલા તેમની કુલ આવક વિશે સાચી માહિતી મેળવી શકશે નહીં. ITR-1 એવી વ્યક્તિઓ દ્વારા ફાઇલ કરી શકાય છે જેમની તમામ સ્ત્રોતોમાંથી કુલ આવક રૂ. 50 લાખથી વધુ નથી. તમારી આવકના સ્ત્રોતોમાં પગાર, મિલકતમાંથી આવક અને અન્ય સ્ત્રોતો જેવા કે વ્યાજ, ડિવિડન્ડ વગેરે અને કૃષિ સંબંધિત આવક વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
જૂના ટેક્સ શાસન હેઠળ જ ફાઇલ કરી શકશે
કેટલાક કિસ્સાઓમાં કરદાતા ITR-1 નો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. એવી વ્યક્તિ કે જે કંપનીના ડિરેક્ટર હોય અથવા અનલિસ્ટેડ ઇક્વિટી શેર્સમાં રોકાણ કર્યું હોય. આ ઉપરાંત, જ્યાં કલમ 194N હેઠળ વ્યક્તિ દ્વારા રોકડ ઉપાડ પર TDS લાદવામાં આવ્યો છે અથવા ESOP પર આવકવેરો સ્થગિત કરવામાં આવ્યો છે. જો કોઈ વ્યક્તિ નાણાકીય વર્ષ 2023-24 (AU 2024-25) માટે ITR ફાઈલ કરવા માંગે છે, તો તેણે જૂની ટેક્સ સિસ્ટમ પસંદ કરવી પડશે.
નવી કર વ્યવસ્થા મૂળભૂત રીતે લાગુ કરવામાં આવી છે
નવી કર વ્યવસ્થા 2023 ના બજેટમાં મૂળભૂત રીતે લાગુ કરવામાં આવી છે. તેથી, જ્યાં સુધી કોઈ વ્યક્તિ નવી કર વ્યવસ્થામાંથી નાપસંદ ન કરે ત્યાં સુધી, ઓનલાઈન ITR ફોર્મમાં તેના કરની ગણતરી નવી કર વ્યવસ્થાના આધારે કરવામાં આવશે. નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ, HRA, LTA, કલમ 80C, 80D વગેરે જેવી કરવેરામાં છૂટની કોઈ સુવિધા નથી. જો કે, તમે પગારદાર વર્ગ માટે રૂ. 50,000ની પ્રમાણભૂત કપાતનો દાવો કરી શકો છો. એનપીએસમાં એમ્પ્લોયરના યોગદાન પર નવી કર વ્યવસ્થા હેઠળ કલમ 80CCD (2) કપાત પણ ઉપલબ્ધ છે.
એડવાન્સ ટેક્સ માટે જાગૃતિ
આવકવેરા વિભાગ કરદાતાઓને એડવાન્સ ઇન્કમ ટેક્સની ચુકવણી અંગે જાગૃત કરવા માટે એક અભિયાન ચલાવી રહ્યું છે. નાણાકીય વર્ષમાં કોઈપણ વ્યક્તિની અપેક્ષિત આવક પર એડવાન્સ ઈન્કમટેક્સ ચૂકવવામાં આવે છે. એડવાન્સ ટેક્સ પણ બિઝનેસ લેવલ પર ચૂકવવામાં આવે છે. જે લોકો તેમના વ્યવસાય અથવા ફ્રીલાન્સિંગ દ્વારા પગાર મેળવે છે, જો તેમની આવકવેરા જવાબદારી (માઈનસ TDS) નાણાકીય વર્ષમાં રૂ. 10,000 કરતાં વધી જાય તો તેઓએ એડવાન્સ ઇન્કમ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
