ઉત્તર ભારતના મેદાની વિસ્તારોમાં છેલ્લા એક સપ્તાહથી આકરી ગરમી પડી રહી છે. મંગળવારે ઘણી જગ્યાએ તાપમાન 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર કરી ગયું હતું. એટલું જ નહીં, દિલ્હીમાં ત્રણ સ્થળોએ પારો 49 ડિગ્રી પર રહ્યો હતો. રાજસ્થાનના ચુરુમાં 50.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ જ્યારે હરિયાણાના સિરસામાં 50.3 ડિગ્રી તાપમાન નોંધાયું હતું. એટલું જ નહીં યુપીના ઝાંસી અને આગ્રા જેવા શહેરોમાં પણ તાપમાન વધી રહ્યું છે. ટૂંક સમયમાં આમાંથી કોઈ રાહત મળે તેમ લાગતું નથી. તાપમાનમાં આ વધારાથી ચિંતા વધી છે અને ગ્લોબલ વોર્મિંગની અસરને લઈને ઘણી ચર્ચાઓ શરૂ થઈ ગઈ છે. એટલું જ નહીં, તાપમાન આ સ્તરે ક્યારે પહોંચ્યું તે જાણવા માટે ભૂતકાળના ગરમીના રેકોર્ડની પણ તપાસ કરવામાં આવી રહી છે.
આનો જવાબ 2016માં મળ્યો, જ્યારે રાજસ્થાનના ફલોદીમાં તાપમાન 51 ડિગ્રી સુધી પહોંચી ગયું હતું. અગાઉ 1956માં અલવરમાં તાપમાન 50.6 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. પરંતુ આ વખતે તે ચિંતાનો વિષય છે કારણ કે માત્ર રાજસ્થાન જ નહીં પરંતુ દિલ્હી, યુપી અને હરિયાણા જેવા રાજ્યો આકરી ગરમીનો અનુભવ કરી રહ્યા છે. જે રાજસ્થાન કરતાં થોડી ઓછી ગરમી ધરાવતા વિસ્તારો ગણાય છે. દિલ્હીની સ્થિતિ એ હકીકત પરથી સમજી શકાય છે કે મંગળવારે નજફગઢમાં તાપમાન 49.8 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું, જ્યારે મુંગેશપુર અને નરેલામાં 49.9 ડિગ્રી સેલ્સિયસ હતું.
હવે વિશ્વમાં મહત્તમ તાપમાન, મહત્તમ ગરમી ક્યારે અને ક્યાં અનુભવાઈ તે અંગે પણ ચર્ચા થઈ રહી છે. આ જવાબ 110 વર્ષ પાછળ જાય છે. 10 જુલાઈ, 1913ના રોજ, ડેથ વેલી, કેલિફોર્નિયા, યુએસએમાં તાપમાન 56.7 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. આ વિશ્વમાં ક્યાંય પણ નોંધાયેલું સૌથી વધુ તાપમાન માનવામાં આવે છે. ભારતની વાત કરીએ તો ઉત્તર-પશ્ચિમ રાજસ્થાન, દિલ્હી અને પશ્ચિમ યુપીમાં ખૂબ જ ગરમી છે. ખાસ કરીને રાજસ્થાનના સીકર, ચુરુ, જેસલમેર જેવા વિસ્તારોમાં દર વર્ષે તાપમાન 50 ડિગ્રી સેલ્સિયસની નજીક પહોંચી રહ્યું છે.
રાહત મળવાની આશા ક્યારે છે, IMDએ કયા સારા સમાચાર આપ્યા?
આપને જણાવી દઈએ કે હવામાન વિભાગે આગાહી કરી છે કે 30 મે સુધી લોકોને આકરી ગરમી અને ગરમીના મોજાનો સામનો કરવો પડશે. આ સિવાય રાહતના સમાચાર છે કે ચોમાસું 31મી મેના રોજ કેરળમાં પહોંચશે. એટલું જ નહીં, આ વર્ષે જૂનથી સપ્ટેમ્બર વચ્ચે સારા ચોમાસાની પણ શક્યતા છે. આવી સ્થિતિમાં, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે મે મહિનામાં ગરમી તીવ્ર હોવા છતાં, આગામી મહિનાઓમાં ચોક્કસપણે થોડી રાહત મળશે.
