તાજેતરની લોકસભા ચૂંટણીમાં હારનો સામનો કરનારા લગભગ એક ડઝન ઉમેદવારોએ ચૂંટણી પંચને અરજી કરી EVM-VVPAT તપાસની માંગ કરી છે. જેમાં ભાજપના ઉમેદવારો ઉપરાંત અન્ય પક્ષોના ઉમેદવારોનો પણ સમાવેશ થાય છે. તેમની અરજીઓમાં, આ ઉમેદવારોએ ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન અને વોટર વેરિફાઈબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ (EVM-VVPAT) યુનિટની મેમરી વેરિફિકેશનની માંગ કરી છે.
ETના અહેવાલ મુજબ, ચૂંટણી પંચને કુલ 10 ઉમેદવારોની અરજીઓ મળી છે જેમણે EVM-VVPATની ચકાસણીની તપાસની માંગ કરી છે. આમાંના મોટાભાગના ઉમેદવારોએ એકથી ત્રણ ઈવીએમ યુનિટની ચકાસણીની માંગણી કરી છે. જો કે કેટલાક ઉમેદવારોએ આના કરતા વધુ એકમોની તપાસની માંગ પણ કરી છે. આ ઉમેદવારોએ દરેક EVM યુનિટ માટે 40,000 રૂપિયા અને તેના પર 18 ટકા GST ચૂકવવો પડતો હતો.
જેમણે આવી અરજીઓ આપી છે તેમાં મહારાષ્ટ્રની અહેમદનગર લોકસભા બેઠકના ભાજપના ઉમેદવાર સુજય રાધાકૃષ્ણ વિખેપાટીલનો પણ સમાવેશ થાય છે. તેમણે વિધાનસભા મતવિસ્તાર મુજબ EVM યુનિટની તપાસની માંગ કરી છે. શરદ પવારની NCPના નિલેશ જ્ઞાનદેવ લંકેએ તેમને 28929 મતોથી હરાવ્યા. આ સિવાય ઓડિશાના ઝારસુગુડાથી બીજુ જનતા દળના ઉમેદવાર દીપાલી દાસે પણ આવી જ માંગ કરી છે. તેણી લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપના ટંકધર ત્રિપાઠી સામે 1265 મતોથી હારી ગઈ હતી.
દાસ આ બેઠક પરથી ઘણી વખત સાંસદ રહી ચૂક્યા છે. તેમણે લગભગ એક ડઝન EVM-VVPAT મશીનોની તપાસની માંગ કરી છે. તેણીએ કહ્યું હતું કે કુલ 19 રાઉન્ડમાંથી તે 17માં રાઉન્ડ સુધી આગળ રહી હતી પરંતુ અચાનક તે છેલ્લા બે રાઉન્ડમાં પાછળ રહી ગઈ હતી. તેમને આ પસંદ નથી. ET સાથે વાત કરતાં દાસે પુષ્ટિ કરી કે તેમણે ચૂંટણી પંચ પાસેથી 13 મશીનોની ચકાસણીની માંગ કરી છે. આયોગને છત્તીસગઢ અને ઉત્તરાખંડમાંથી આવી એક પણ અરજી મળી નથી જ્યાં ભાજપે ક્લીન સ્વીપ કર્યું છે.
આપને જણાવી દઈએ કે લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન, 26 એપ્રિલના પોતાના આદેશમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે તમામ EVM-VVPAT સ્લિપને મેચ કરવા માટેની અરજીને ફગાવી દેતા કહ્યું હતું કે મત ગણતરીના સાત દિવસની અંદર ઉમેદવારો દરેક વિધાનસભા મતવિસ્તારના વધુમાં વધુ 5 ટકા EVM મશીનો તપાસવા માટે ચૂંટણી પંચને અરજી આપી શકાશે. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે આવી અરજી માત્ર રનર-અપ અને સેકન્ડ રનર-અપ દ્વારા જ દાખલ કરી શકાય છે.
1 જૂનના રોજ, ચૂંટણી પંચે આ દિશામાં સૂચનાઓ જારી કરી હતી અને કહ્યું હતું કે વધુમાં વધુ બે રનર્સ-અપ જ આવી અરજી કરી શકે છે. કમિશનની સૂચનામાં જ કહેવામાં આવ્યું હતું કે દરેક EVM મશીનના વેરિફિકેશનનો ખર્ચ 40 હજાર રૂપિયા ઉપરાંત GST ચૂકવવો પડશે. જો વેરિફિકેશન દરમિયાન ઈવીએમમાં કોઈ ખામી જણાય તો આ રકમ ઉમેદવારોને પરત કરવામાં આવશે.
