રફાહમાં ઈઝરાયેલના તાજેતરના હુમલા બાદ ફરી એકવાર ઈઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધ સમાચારમાં છે. દરમિયાન, ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે ગુરુવારે બીજિંગમાં આરબ દેશોના નેતાઓ સાથે સમિટ શરૂ કરી છે. અહીં જિનપિંગે ગાઝામાં અસરગ્રસ્ત લોકો માટે માનવતાવાદી સહાયની જાહેરાત કરી છે અને ફ્રી પેલેસ્ટાઈનના નારાનો પણ પુનરોચ્ચાર કર્યો છે. “પેલેસ્ટાઇન-ઇઝરાયેલ સંઘર્ષ ગયા ઓક્ટોબરથી વધી ગયો છે, જેના કારણે લોકોને ભારે વેદના થઈ રહી છે. યુદ્ધ અનિશ્ચિત સમય માટે ચાલુ રાખવું જોઈએ નહીં,” શીએ ચાઇના-અરબ સ્ટેટસ કોઓપરેટિવ ફોરમના ઉદઘાટન સમયે તેમના ભાષણમાં જણાવ્યું હતું.
આ દરમિયાન, શી જિનપિંગે ગાઝાને મદદ કરવા માટે 500 મિલિયન યુઆન અથવા $69 મિલિયન ડોલર આપવાનું વચન આપ્યું હતું. તેણે ઇઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધના શરણાર્થીઓને મદદ કરતી સંયુક્ત રાષ્ટ્રની એજન્સીને $3 મિલિયનનું દાન આપવાનું પણ વચન આપ્યું હતું. તે જ સમયે, ચીને પણ બે રાજ્યોના ઉકેલ માટે તેના સમર્થનનો પુનરોચ્ચાર કર્યો.
ગાઝાના આરોગ્ય મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, યુદ્ધમાં અત્યાર સુધીમાં 36,000 થી વધુ પેલેસ્ટિનિયનોના મોત થયા છે. આરબ દેશોની સાથે ચીન પણ પેલેસ્ટાઈનના સંઘર્ષમાં સાથ આપી રહ્યું છે. ગયા રવિવારે ગાઝાના રફાહમાં થયેલા હુમલામાં ઓછામાં ઓછા 45 લોકો માર્યા ગયા હતા. આ પછી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ ઈઝરાયેલની ટીકા થઈ રહી છે. ચીને લાંબા સમયથી પેલેસ્ટાઈનીઓને સમર્થન આપ્યું છે અને ઈઝરાયેલની નિંદા કરી છે. તે જ સમયે, અમેરિકાએ આના પર ઇઝરાયેલનું સમર્થન કર્યું છે અને 7 ઓક્ટોબર, 2023 ના રોજ હમાસના હુમલાની પણ ટીકા કરી છે. અમેરિકાએ પણ આ હુમલાને આતંકવાદી ગણાવ્યો હતો.
‘ચીન-અરબ સ્ટેટસ કોઓપરેટિવ ફોરમ’ શું છે?
આ કોન્ફરન્સમાં ચીને આરબ દેશો સાથે વેપાર, સ્વચ્છ ઉર્જા, અવકાશ અને આરોગ્ય સંભાળ જેવા ક્ષેત્રોમાં સહયોગને વધુ મજબૂત કરવા પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. ઇજિપ્ત, સંયુક્ત આરબ અમીરાત, બહેરીન અને ટ્યુનિશિયાના દેશોના વડાઓએ સમિટમાં ભાગ લીધો હતો. ‘ચીન-અરબ સ્ટેટસ કોઓપરેટિવ ફોરમ’ની સ્થાપના 2004માં કરવામાં આવી હતી. મધ્ય પૂર્વમાં ચીન મધ્ય પૂર્વમાં વેપાર સંબંધોને મજબૂત કરવા ઉપરાંત આ ક્ષેત્રમાં રાજદ્વારી ભૂમિકા ભજવવાનો પણ પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. 2023 માં, બેઇજિંગે એક કરારની મદદથી સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાન વચ્ચે સમાધાનની સુવિધા આપી. અગાઉ આ ભૂમિકા માત્ર અમેરિકા અને યુરોપિયન દેશો જ ભજવતા હતા.
ગાઝા યુદ્ધ ચીન માટે ફાયદાકારક છે
ઈઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધ અમેરિકાના ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્ર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાના પ્રયાસોને અવરોધી રહ્યું છે. આ ચીન માટે ફાયદાકારક છે. ગાઝાનું યુદ્ધ મધ્ય પૂર્વથી યુરોપ સુધી આર્થિક કોરિડોર બનાવવાના ભારતના પ્રયાસોને પણ વિક્ષેપિત કરી શકે છે. ચીનને ચિંતા હતી કે આ પ્રોજેક્ટ ચીનની બેલ્ટ એન્ડ રોડ પહેલ સાથે સ્પર્ધા કરી શકે છે. G20 સમિટ દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ‘ભારત-મધ્ય પૂર્વ-યુરોપ આર્થિક કોરિડોર’ લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારે ચીને પણ આ કોરિડોરને લઈને આકરી પ્રતિક્રિયા આપી હતી. જોકે, ઈઝરાયેલ-હમાસ યુદ્ધને કારણે આ કોરિડોરના ભવિષ્ય પર સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે.