કેનેડામાં બેઠેલા ખાલિસ્તાનીઓ ભારત વિરોધી એજન્ડા ચલાવી રહ્યા છે અને ત્યાંના પીએમ જસ્ટિન ટ્રુડોના નિવેદને બંને દેશોના સંબંધોને પાટા પરથી ઉતારી દીધા છે. જસ્ટિન ટ્રુડોએ ખાલિસ્તાની હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યામાં ભારતીય એજન્સીઓની સંડોવણીનો આરોપ લગાવ્યો છે, જ્યારે ભારતે આ વાતને નકારી કાઢી છે અને પુરાવાની માંગ કરી છે. કેનેડામાં ભારતીય દૂતાવાસ અને રાજદ્વારી કાર્યાલયોની બહાર ખાલિસ્તાનીઓએ ફરી એકવાર પ્રદર્શન કર્યું ત્યારે સ્થિતિ વણસી ગઈ. શીખ ફોર જસ્ટિસ, બબ્બર ખાલસા અને ખાલિસ્તાન ટાઈગર ફોર્સ જેવા ઉગ્રવાદી સંગઠનો લાંબા સમયથી શીખો માટે અલગ દેશની માંગ કરી રહ્યા છે.
આ સંગઠનોમાં સક્રિય મોટાભાગના લોકો પંજાબ બહારના છે. કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને બ્રિટન જેવા દેશોમાં સ્થાયી થયેલા લોકો છે. પાછલા વર્ષોમાં આ લોકો દ્વારા જનમત 2020 અભિયાન પણ ચલાવવામાં આવ્યું હતું, જે નિષ્ફળ પ્રોજેક્ટ હતો. તે જ સમયે, કેનેડાના પ્રખ્યાત પત્રકાર ટેરી મિલેવસ્કી, જેમણે ખાલિસ્તાન પર વ્યાપક સંશોધન કર્યું છે અને ‘ગ્લોબલ ખાલિસ્તાન પ્રોજેક્ટના પચાસ વર્ષ’ નામનું પુસ્તક લખ્યું છે, તેમની માંગને નકારી કાઢે છે. તાજેતરમાં એક ઈન્ટરવ્યુમાં તેણે કહ્યું હતું કે ખાલિસ્તાનીઓની માંગ ખોટી છે.
ઐતિહાસિક પ્રશ્નો ઉઠાવતા, તેઓ કહે છે કે આ લોકો જે શીખ રાજ્યની માંગણી કરે છે તે મહારાજા રણજીત સિંહ દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું અને તેમની બેઠક લાહોર, પાકિસ્તાનમાં હતી. ભારતના ભાગલાને કારણે પંજાબ પણ બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગયું અને મોટો ભાગ પાકિસ્તાનમાં ગયો. હવે મહારાજા રણજીત સિંહની રાજધાની અને ગુરુ નાનક દેવનું જન્મસ્થળ લાહોર માત્ર પાકિસ્તાનમાં છે. તેથી, તમે તેમને શામેલ કર્યા વિના કેવા પ્રકારનું શીખ રાજ્ય બનાવવા માંગો છો? તેમનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાન તરફથી શીખ સામ્રાજ્યના હિસ્સાની માંગ ન ઉઠાવવાથી પ્રશ્નો ઉભા થાય છે. તેમનું કહેવું છે કે આ વસ્તુઓ શીખ સંસ્કૃતિનો મુખ્ય ભાગ છે અને જો તેમની આ પ્રકારની માંગ છે તો પાકિસ્તાનથી તે કેમ ન કરવામાં આવે.
ખાલિસ્તાનીઓનું પાકિસ્તાન પ્રત્યેનું મૈત્રીપૂર્ણ વલણ પોતે જ પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. એટલું જ નહીં ખાલિસ્તાની સંગઠનોમાં પાકિસ્તાનની ભૂમિકા અંગે ટેરી મિલેવસ્કી કહે છે કે તેમાં કોઈ શંકા નથી. તેમનું કહેવું છે કે જો ખાલિસ્તાન જેવી કોઈ વસ્તુ અસ્તિત્વમાં આવશે તો તે નિશ્ચિત છે કે તે ભારત માટે મૈત્રીપૂર્ણ રહેશે નહીં અને પાકિસ્તાન તરફ ઝુકાવ કરશે. આની પાછળ પાકિસ્તાનનો હાથ છે અને આ જ કારણ છે કે આ સંગઠનો પાકિસ્તાની પંજાબ પર દાવો નથી કરતા. ખાલિસ્તાન ટાઈગર ફોર્સની સ્થાપના પાકિસ્તાનમાં સક્રિય જગતાર સિંહ તારા દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તે સિવાય ઘણા ખાલિસ્તાનીઓએ પણ પાકિસ્તાનમાં આશ્રય લીધો છે.
