મધ્ય એશિયાના આકાશમાં પહોંચ્યા પછી ભારતીય વિમાનો ઘણીવાર ભટકી જાય છે. ડીજીસીએનું કહેવું છે કે મિસિંગ સિગ્નલને કારણે આ વિસ્તારમાં પ્લેન આંધળા ઉડી રહ્યા છે. DGCAએ આ અંગે એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. ડીજીસીએનું કહેવું છે કે આ સમસ્યા ગ્લોબલ નેવિગેશન સેટેલાઇટ સિસ્ટમ (જીએનએસએસ)ના કારણે થઈ રહી છે. GNSS ના કારણે જ ભારતીય વિમાનોના સિગ્નલો સાથે સ્પુફિંગ થાય છે. DGCAએ GNSS સાથે આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો છે અને તેને ઉકેલવા પણ કહ્યું છે.
DGCA એ આ સમસ્યાના જોખમ વિશે પાઇલોટ્સ, એરલાઇન્સ અને એર ટ્રાફિક કંટ્રોલર્સને માર્ગદર્શિકા પણ જારી કરી છે. તેમને સિગ્નલ મિસિંગ અને સિગ્નલ જામિંગ, સ્પૂફિંગ ટાળવા માટે સાધનોના ઉત્પાદકોનો સંપર્ક કરવા પણ કહેવામાં આવ્યું છે. ઘણી વખત એવું બન્યું કે ઈરાનની ઉપરથી ઉડતી વખતે ભારતીય વિમાનોના સિગ્નલ ગાયબ થઈ ગયા અને ત્યારબાદ તેમને રૂટ બદલવો પડ્યો. તે જ સમયે, એક એરક્રાફ્ટ પરવાનગી વિના ઈરાનની એર સ્પેસમાં પ્રવેશ્યું હતું. આવા સંજોગોમાં પ્લેન ક્રેશ થવાની અને પ્લેન ભટકી જવાની શક્યતા રહે છે.
જીપીએસ સ્પુફિંગ અને જામિંગ શું છે?
GPS સ્પૂફિંગ અને જામિંગનો અર્થ થાય છે જ્યારે સિગ્નલ એન્ટેના સુધી પહોંચે છે ત્યારે એરક્રાફ્ટ દ્વારા મોકલવામાં આવેલા મૂળ સિગ્નલને રદ કરીને. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે એરક્રાફ્ટને ખોટા સિગ્નલ મળવા લાગે છે ત્યારે નેવિગેશન ફેલ થઈ જાય છે. બીજી તરફ, જીપીએસ સિગ્નલ જામિંગ દ્વારા અવરોધિત થાય છે અને આવી સ્થિતિમાં વિમાન કોઈપણ નેવિગેશન વિના આંધળા ઉડે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જામ થવાની સમસ્યા અવારનવાર સામે આવે છે પરંતુ સ્પુફિંગ એક મોટા પડકાર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. સ્પુફિંગના કિસ્સામાં, અપહરણથી લઈને પ્લેન ક્રેશ સુધીનો ભય છે.
એવું જોવામાં આવ્યું છે કે એરક્રાફ્ટ સાથે સ્પુફિંગ અને જામિંગની સમસ્યા ત્યારે જ થાય છે જ્યાં કોઈ સૈન્ય પ્રોજેક્ટ ચાલી રહ્યો હોય અને તેના કારણે આકાશમાં ઘણા સંકેતો હોય છે. આ ઉપરાંત જ્યાં ઈલેક્ટ્રોનિક વોરફેર ગોઠવવામાં આવે છે ત્યાં આવી સમસ્યાઓ પણ ઊભી થાય છે.