તેહરાન કદાચ જાણતું હતું કે હમાસ ઇઝરાયેલ પર હુમલાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. જો કે, તે ગયા અઠવાડિયે હમાસના આશ્ચર્યજનક હુમલાનો ચોક્કસ સમય અથવા અવકાશ જાણતો ન હતો. વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલના એક સમાચાર અનુસાર, અમેરિકન ગુપ્તચર એજન્સીઓના પ્રારંભિક અવર્ગીકૃત મૂલ્યાંકનમાં આ વાત સામે આવી છે.
અમેરિકી ગુપ્તચર એજન્સીઓનો નિર્ણય સમગ્ર પ્રદેશને આંચકો આપનારા હુમલામાં ઈરાને શું ભૂમિકા ભજવી હશે તે નક્કી કરવાના પ્રારંભિક પ્રયાસનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
મૂલ્યાંકનમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે યુએસ ગુપ્તચર એજન્સીઓ હજુ સુધી કોઈ ચોક્કસ નિષ્કર્ષ પર પહોંચી નથી અને આગામી અઠવાડિયામાં તે નક્કી કરવા માટે જોશે કે શું શાસનમાં કેટલાક લોકો જાણતા હતા કે આવી યોજના ઘડવામાં આવી રહી હતી કે શું તેઓએ હુમલાઓને નિર્દેશિત કરવામાં મદદ કરી હતી.
એજન્સીઓનું મૂલ્યાંકન શેર કરનાર એક યુએસ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, ‘અમે આ સમયે એવું કંઈપણ જોયું નથી કે જે સૂચવે છે કે હુમલા પાછળ ઈરાન હતો અથવા સીધો સંડોવાયેલો હતો, જોકે આ મુદ્દા પર કોઈ અંતિમ તારણો કાઢવાનું ખૂબ જ વહેલું છે.
શું ઈરાને લીલી ઝંડી આપી દીધી હતી?
વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલે અહેવાલ આપ્યો છે કે ઈરાન સમર્થિત આતંકવાદી જૂથો હમાસ અને હિઝબુલ્લાહના વરિષ્ઠ સભ્યોના જણાવ્યા અનુસાર, ઈરાની સુરક્ષા અધિકારીઓએ હુમલાની યોજના બનાવવામાં મદદ કરી હતી અને 2 ઓક્ટોબરે એક બેઠકમાં તેને લીલીઝંડી આપી હતી.
જો કે, ડિક્લાસિફાઇડ ઇન્ટેલિજન્સ એસેસમેન્ટ ઓક્ટોબરની બેઠકને સંબોધિત કરતું નથી.
પશ્ચિમી ગુપ્તચર એજન્સીઓ માટે એક મુખ્ય પ્રશ્ન એ છે કે શું ઈરાને હુમલાની યોજના બનાવવામાં અથવા સંકલન કરવામાં મદદ કરવા કરતાં સીધી ભૂમિકા ભજવી હતી.
‘હમાસે હુમલો કર્યો ત્યારે ઈરાનના કેટલાક નેતાઓ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા’
વર્ગીકૃત મૂલ્યાંકન ઉપરાંત, યુએસએ કાયદા ઘડનારાઓ સાથે બંધ બેઠકોમાં વર્ગીકૃત માહિતી પણ શેર કરી છે. વર્ગીકૃત અહેવાલોથી પરિચિત પાંચ અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, તેમાં એવી ગુપ્ત માહિતી શામેલ છે જે સૂચવે છે કે જ્યારે હમાસનો અભૂતપૂર્વ હુમલો આવ્યો ત્યારે કેટલાક ઈરાની નેતાઓ આશ્ચર્યચકિત થયા હતા. અધિકારીઓએ કયા પ્રકારની બાતમી મળી હતી અથવા કયા નેતાઓ આશ્ચર્યચકિત હતા તે અંગે વિસ્તૃત માહિતી આપી ન હતી.
નોંધનીય છે કે ઈઝરાયેલે ધમકી આપી છે કે જો તેહરાન હમાસના હુમલામાં સીધો સંડોવાયેલો હોવાનું જણાશે તો તેની સામે વળતી કાર્યવાહી કરશે. જો આવી ભાગીદારી સાબિત થશે તો અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન પર ઈરાન સામે વધુ કડક વલણ અપનાવવાનું દબાણ રહેશે.
અમેરિકી અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે તેહરાને તૃતીય પક્ષો અથવા રાજદ્વારી ચેનલો દ્વારા વોશિંગ્ટનનો સંપર્ક કર્યો નથી કે તેણે શનિવારના હુમલામાં કોઈ ભૂમિકા ભજવી ન હતી.
