રાજ્યસભાની 10 બેઠકો માટે 24 જુલાઈએ ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર અને ટીએમસીના વરિષ્ઠ નેતા ડેરેક ઓ’બ્રાયન સહિત ઘણા દિગ્ગજ નેતાઓનો કાર્યકાળ સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે. ચૂંટણી પંચનું કહેવું છે કે ચૂંટણીની તૈયારીઓ પૂર્ણ કરી લેવામાં આવી છે. આ ચૂંટણીમાં ગોવાની એક, ગુજરાતની 3 અને પશ્ચિમ બંગાળની 6 બેઠકોનો સમાવેશ થાય છે. આ ચૂંટણી માટે 13 અને 24 જુલાઈએ મતદાન થવાનું છે. આ ઉપરાંત પરિણામ પણ 24મીએ જ જાહેર કરવામાં આવશે. જે સભ્યોની મુદત પૂરી થઈ રહી છે તેમાં વિનય ડી. તેંડુલકરનો સમાવેશ થાય છે, જેઓ ગોવા બેઠક પરથી સાંસદ હતા.
આ ઉપરાંત ગુજરાતમાંથી એસ. જયશંકર, જુગલસિંહ લોખંડવાલા અને દિનેશચંદ્ર અનવાડિયા, જેમનો કાર્યકાળ પૂરો થઈ રહ્યો છે. દરમિયાન એવા સમાચાર છે કે વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરને ફરી એકવાર ગુજરાતમાંથી જ મોકલવામાં આવી શકે છે. આ ઉપરાંત ગુજરાતના સીએમ રહી ચૂકેલા વિજય રૂપાણીને પણ રાજ્યસભામાં મોકલવામાં આવશે. ગુજરાતમાં લાંબા સમયથી વરિષ્ઠ નેતા અને મંત્રી રહેલા નીતિન પટેલને રાજ્યસભામાં મોકલવાની વાતો ચાલી રહી છે. ચૂંટણી પંચનું કહેવું છે કે 10 સભ્યોમાંથી કેટલાકનો કાર્યકાળ 28 જુલાઈએ પૂરો થઈ રહ્યો છે, જ્યારે કેટલાક સાંસદો 18 ઓગસ્ટે નિવૃત્ત થઈ રહ્યા છે.
ભાજપ પશ્ચિમ બંગાળમાં રાજ્યસભાની એક બેઠક પણ જીતવાની સ્થિતિમાં છે, જે અત્યાર સુધી કોંગ્રેસના ખાતામાં હતી. જોવાનું એ રહેશે કે શું ભાજપ બંગાળમાંથી સ્થાનિક નેતાને તક આપે છે કે પછી રાષ્ટ્રીય સ્તરના નેતાને મોકલવામાં આવશે. બંગાળ બેઠક પરથી કોંગ્રેસના પ્રદીપ ભટ્ટાચાર્યનો કાર્યકાળ 18 ઓગસ્ટના રોજ પૂરો થઈ રહ્યો છે. પરંતુ 2021ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે 77 બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે કોંગ્રેસનું ખાતું પણ ખોલી શકાયું ન હતું. જેના કારણે હવે માત્ર ભાજપ જ આ બેઠક જીતવાની સ્થિતિમાં છે.
હવે રાજ્યસભાના ગણિતની વાત કરીએ તો આ ચૂંટણીથી બહુ બદલાવ નહીં આવે. રાજ્યસભાની ચૂંટણી એપ્રિલ 2024માં કુલ 56 બેઠકો પર યોજાવાની છે. માનવામાં આવે છે કે આ ચૂંટણી બાદ કેટલીક બાબતો બદલાતી જોવા મળશે. હાલમાં, રાજ્યસભામાં સંખ્યાબળ 238 છે, જ્યારે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં 4 બેઠકો, બંગાળમાં એક અને બે નામાંકિત સભ્યો હાલમાં ખાલી છે. રાજ્યસભાના કુલ સભ્યોની સંખ્યા 245 છે. ભાજપ હાલમાં 93 સાંસદો સાથે રાજ્યસભામાં સૌથી મોટો પક્ષ છે અને કોંગ્રેસ 31 સભ્યો સાથે બીજા ક્રમે છે. ટીએમસીના 12, ડીએમકે અને આમ આદમી પાર્ટીના 10-10 સાંસદો છે.
