15 ઓગસ્ટ 1947 ના રોજ, બ્રિટિશરોએ દેશના શાસનની કમાન ભારતીયોને સોંપીને દેશને સ્વતંત્ર જાહેર કર્યો હતો. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ભારતના સ્વતંત્રતા દિવસ માટે 15 ઓગસ્ટ જ કેમ પસંદ કરવામાં આવી? ઉલ્લેખનીય છે કે, બ્રિટીશ સંસદે લોર્ડ માઉન્ટબેટનને 30 જૂન 1948 સુધીમાં ભારતની સત્તા ભારતીય લોકોમાં સ્થાનાંતરિત કરવાનો અધિકાર આપ્યો હતો. લોર્ડ માઉન્ટબેટનની વર્ષ 1947 માં ભારતના છેલ્લા વાઈસરોય તરીકે નિમણૂક કરવામાં આવી હતી અને માઉન્ટબેટને જ ભારતની આઝાદી માટે 15 ઓગસ્ટની તારીખ પસંદ કરી હતી.

ત્યારબાદ બ્રિટિશ હાઉસ ઓફ કોમર્સમાં ઇન્ડિયન ઇન્ડિપેન્ડન્સ બિલ 4 જુલાઇના 1947ના રોજ રજૂ કરવામાં આવ્યું. આ બિલમાં ભારતના ભાગલા અને પાકિસ્તાનને અગલ રાષ્ટ્ર બનાવવાનો પ્રસ્તાવ રાખવામાં આવ્યો હતો. આ બિલ 18 જુલાઇ 1947ના રોજ સ્વીકારવામાં આવ્યું અને 14 ઓગસ્ટના ભાગલા પછી 15 ઓગસ્ટ 1947ની મઘ્યરાત્રીએ 15 ઓગસ્ટના રોજ આઝાદી આપવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.

કેટલાક ઇતિહાસકારોનું માનવું છે કે, સી રાજગોપાલાચારીના સૂચન પર માઉન્ટબેટને ભારતની આઝાદી માટે 15 ઓગસ્ટની તારીખ પસંદ કરી હતી. સી રાજગોપાલાચારીએ લોર્ડ માઉન્ટબેટનને કહ્યું હતું કે, જો 30 જૂન 1948 સુધી રાહ જોવામાં આવશે તો સ્થાનાંતરિત કરવા માટે કોઇ સત્તા બચશે નહીં. એવામાં માઉન્ટબેટને 15 ઓગસ્ટના રોજ ભારતને સ્વતંત્ર કરવાનો નિર્ણય કર્યો.

ઉલ્લેખનીય છે કે, બ્રિટીશ સંસદે લોર્ડ માઉન્ટબેટનને  30 જૂન 1948 સુધીમાં ભારતની સત્તા ભારતીય લોકોમાં સ્થાનાંતરિત કરવાનો અધિકાર આપ્યો હતો. લોર્ડ માઉન્ટબેટનની વર્ષ 1947 માં ભારતના છેલ્લા વાઈસરોય તરીકે નિમણૂક કરવામાં આવી હતી અને માઉન્ટબેટને જ ભારતની આઝાદી માટે 15 ઓગસ્ટની તારીખ પસંદ કરી હતી.

કહેવાય છે કે માનવ જાતમાં અનેક પ્રકારના જનૂન સમાયેલા હોય છે. એમાં પણ દેશપ્રેમનું જનુન જેના દિલમાં સમાયેલું હોય છે તે વ્યક્તિ સમાજ જીવનમાં વિશેષ બની જતું હોય છે. આવું જ કંઇક જોવા મળ્યું છે. પાટણ પંથકના નેદ્રા ગામમાં જ્યાં એહમદ ચાચા નામના એક એવા તિરંગા પ્રેમી સામે આવ્યા છે કે જેઓની દેશભક્તિ અને તિરંગા પ્રત્યેનો અનોખો પ્રેમ જોનારાને પણ દિલમાં દેશભક્તિની ભાવના જગાડે તો નવાઈ નહીં.

આજે દેશમાં 75માં આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવને લઈ ઘર ઘર તિરંગા ફરકાવવા માટે વડાપ્રધાને દેશવાસીઓને એક અપીલ કરી છે. જોકે અમે આપને પાટણના એક એવા દેશ પ્રેમી રિટાયર્ડ આર્મી મેનને બતાવવા જઈ રહ્યાં છીએ કે તેઓ વર્ષોથી પોતાના મકાન પર ફરકાવે છે. તિરંગો પોતાના મકાન પર તિરંગો ફરકાવવા માટે લડ્યા છે, સુપ્રીમ કોર્ટ સુધીની લડાઈ વાત વિગતે કરીએ તો પાટણ જીલ્લાના સિધ્ધપુર તાલુકાના પાંચકુંવા નેદ્રા ગામેથી જો કોઈ પસાર થાય તો અહેમદ ચાચાનું મકાન ચોક્કસ નજરે પડે છે. કારણ કે આ મકાનના ટેરેસ ઉપર નિત્યક્રમ મુજબ એક એવી દેશભક્તિ ઉજવાય છે કે જોનારા અને ગ્રામજનો પણ હિન્દુસ્તાની હોવાનો ગર્વ અનુભવે છે.

 

દેશભરમાં 15મી ઓગસ્ટ અને 26મી જાન્યુઆરીના દિવસે ધ્વજવંદનના કાર્યક્રમો જોવા મળતાં હોય છે. તેમાં પણ મોટાભાગના ધ્વજ વંદન સરકારી મકાનો તેમ જ સરકારી પટાંગણમાં અને રાજકીય વર્તુળોમાં જોવા મળતા હોય છે. ધ્વજવંદનના કાર્યક્રમ સામાન્ય રીતે 15મી ઓગસ્ટ અને 26મી જાન્યુઆરીના દિવસે ધ્વજવંદન કોઈ રહેણાંક વિસ્તારોમા ઉજવાતા હોય તેવા પ્રસંગો જૂજ કેસમાં જોવા મળતા હોય છે. પરંતુ પાટણ જિલ્લાના સિદ્ધપુર તાલુકાના નેદ્રા ગામે તો ર્ષના બે દિવસ નહીં પરંતુ વર્ષના 365 દિવસ ધ્વજ વંદન કાર્યક્રમ પૂરા માન-સન્માન સાથે ઉજવવામાં આવે છે, જેનો જસ એક્સ આર્મીમેન એવા અહેમદભાઈ નાંદોલીયાને શિરે જવા જાય છે. પહેલાના સમયમાં રાષ્ટ્રધ્વજ ખાનગી મકાનોમાં ફરકાવવાની પરમિશન નહોતી આપવામાં આવી.

જો કે તે જમાનામાં એહમદ ભાઈએ રાષ્ટ્રભાવનાનો સંદેશો લોકો સુધી પહોંચે તે માટે પોતાના મકાન ઉપર રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી લડાઈ લડ્યા હતા અને તેમાં તેમનો વિજય થતા તેઓએ છેલ્લાં વીસ વર્ષથી તેમના બંગલાની છત ઉપર રાષ્ટધ્વજ તેના નિત્ય સમય મુજબ અને પૂરા માન-સન્માન સાથે ફરકાવવાનું શરૂ કર્યું. તે આજે 20 વર્ષે પણ અકબંધ રહેવા પામી છે. ઉંમરના હિસાબે હવે અહેમદ ચાચા પગે થાક્યા છે છતાં પણ તેમના પરિવારનાં સભ્યો દ્વારા સમયસર તેમના મકાન પર તિરંગો ફરકાવવામાં આવે છે. લોકોનાં દિલમાં દેશ ભાવનાને ઉજાગર કરવી હોય તો નાંદોલીયા ચાચાના બંગલે એકવાર નજર જરૂર નાખવી રહી.

 

આજના યુગમાં નેતાઓએ પોતાની વોટબેંક મજબુત કરવા અનેકવાર હિન્દુ અને મુસ્લિમોને સામ સામે લાવીને રાખી દીધા છે. પરંતુ અહેમદભાઈ નાંદોલીયા જેવા સાચા દેશપ્રેમી દેશભક્ત આવા લેભાગુ નેતાઓના મોઢે લપડાક છે. અહેમદભાઈ સવારે જ્યારે રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવા તેમના બંગલાના પટાંગણમાં નીકળે છે ત્યારે તેમની સાથે તેમનો પરિવાર અને ગ્રામજનો પણ જોડાય છે. ત્યારે બંગલાની છત સામેથી રાષ્ટ્રધ્વજને સલામી આપે છે ત્યારે નીચે ઊભેલા તેમના દીકરા પરિવારજન અને ગ્રામજનો પણ રાષ્ટધ્વજને સલામી આપે છે.

 

જોકે આ કાર્યપ્રણાલી કોઈ એક દિવસ કે બે દિવસ પુરતી કરવામાં નથી આવતી. આ ધ્વજ વંદન કાર્યકર્મ 365 દિવસ દિવસ અવિરત 20 વર્ષથી ચાલી આવતું એક દેશભક્તિનું ભગીરથ કાર્ય છે. જેનો શ્રેય અહેમદભાઈના શિરે જાય છે પરિવારજનો પણ પોતાના પિતાનું દેશ પ્રેમનું સપનું કાયમ રાખવા માંગે છે. 20 વર્ષથી ચાલતી આ દેશ ભક્તિનું પર્વ ઉજવવા ગ્રામજનો પણ જોડાઈને હર્ષની લાગણી અનુભવે છે. ગ્રામજનો પણ હિન્દુ-મુસ્લિમ ભાઇ ચારાના એકતાના દર્શન સમૂહ રાષ્ટ્રીય ધ્વજ વંદન પર્વને ઉજવીને પોતાની જાતને ધન્ય થયા હોવાનું ગર્વ અનુભવી રહ્યા છે એક દિવસ માટે હાથમાં તિરંગો લઈ સીન સપાટા કરતાં લોકો માટે અહેમદ સાચા સાચી દેશભક્તિના અને તિરંગાના પ્રેરણા સ્ત્રોત સમાન કહીએ તો નવાઈ નહીં.

આઝાદીનાં અમૃત પર્વ એટલે કે 75મા સ્વતંત્રતા દિવસના અવસર પર આ વર્ષે લાલ કિલ્લા પર આઝાદીની ઉજવણી પણ ખૂબ જ ખાસ રહેશે. લાલ કિલ્લા પરથી દેશવાસીઓની નજર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના દેશને સંબોધન પર રહેશે, સાથે જ આ વર્ષે પહેલીવાર સ્વદેશી બંદૂક સાથે 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવશે.

લાલ કિલ્લા પર સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી સવારે 6.55 વાગ્યે શરૂ થશે જ્યારે આર્મીના દિલ્હી વિસ્તારના જીઓસી આવશે. આ પછી સંરક્ષણ સચિવ આવશે અને ત્યારબાદ ત્રણેય દળો એટલે કે આર્મી, એરફોર્સ અને નેવીના ચીફ આવશે. રક્ષા રાજ્ય મંત્રી અજય ભટ્ટ 7.08 વાગે અને રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહ 7.11 વાગે પહોંચશે. ઘડિયાળમાં 7.18 મિનિટ થતાં જ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી લાલ કિલ્લા પર પહોંચશે. લાલ કિલ્લા પર પહોંચતા પહેલા પીએમ રાજઘાટ પર પહોંચીને રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીને શ્રદ્ધાંજલિ આપશે.

દેશની આઝાદીના 75 વર્ષ બાદ પ્રથમ વખત 21 તોપોની સલામીમાં સ્વદેશી આર્ટિલરી ગનનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવશે. અત્યાર સુધી બીજા વિશ્વયુદ્ધની બ્રિટિશ પાઉન્ડર-ગનથી 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવતી હતી. આ વર્ષે પ્રથમ વખત, લાલ કિલ્લા પર સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણીમાં, વડાપ્રધાનને સ્વદેશી આર્ટિલરી બંદૂક ‘અટેગ’ 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવશે.

આ વર્ષે લાલ કિલ્લા પર 21 તોપોની સલામીમાં છ બ્રિટિશ પાઉન્ડર ગન સાથે સ્વદેશી ‘અટેગ’ તોપનો સમાવેશ થશે. ડીઆરડીઓ દ્વારા ટાટા અને ભારત-ફોર્જ કંપનીઓ સાથે મળીને એડવાન્સ્ડ ટોવ્ડ આર્ટિલરી ગન સિસ્ટમ (એટીએજીએસ અથવા એટેગ સિસ્ટમ) વિકસાવવામાં આવી છે. 155 x 52 કેલિબરની આ ATAGS ગન લગભગ 48 કિમીની રેન્જ ધરાવે છે અને તે ટૂંક સમયમાં ભારતીય સેનાની આર્ટિલરીનો ભાગ બનવા જઈ રહી છે. વર્ષ 2018માં રક્ષા મંત્રાલયે સેના માટે 150 અટાગ ગન ખરીદવાની મંજૂરી આપી હતી. સંરક્ષણ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, લાલ કિલ્લામાં અસલી બંદૂકમાંથી ફાયરિંગ ઔપચારિક હશે. આ માટે તોપ અને શંખના અવાજને ‘કસ્ટમાઇઝ’ કરવામાં આવ્યા છે.

આ સિવાય બીજું શું ખાસ હશે

• ભારતીય વાયુસેના સ્ક્વોડ્રન લીડર સુમિતા યાદવ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને ધ્વજ ફરકાવવામાં મદદ કરશે.
• આ વર્ષે લાલ કિલ્લા પર સ્વતંત્રતા દિવસના કાર્યક્રમનું આયોજન કરવા માટે કોર્ડીનેટિંગ સર્વિસ ભારતીય વાયુસેના છે.
• ગાર્ડ ઓફ ઓનરમાં આર્મી, એરફોર્સ અને નેવીના ત્રણ યુનિટમાં 20-20 સૈનિકો અને એક-એક અધિકારી હશે. ગાર્ડ ઓફ ઓનરમાં દિલ્હી પોલીસની ટુકડી પણ હશે. ચારેય યુનિટના કમાન્ડર હશે અને વાયુસેનાના વિંગ કમાન્ડર કુણાલ ખન્નાને હવાલે ગાર્ડ ઓફ ઓનર આપવામાં આવશે.
• આર્મીના દિલ્હી-એરિયા GOC લેફ્ટનન્ટ જનરલ વિજય કુમાર મિશ્રા હશે, જે સમગ્ર કાર્યક્રમના સર્વોચ્ચ સૈન્ય કમાન્ડર હશે.
• સંરક્ષણ સચિવ, અજય કુમાર લાલ કિલ્લા પર સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણીના સંચાલન માટે જવાબદાર રહેશે.

ધ્વજ ફરકાવ્યા બાદ તરત જ વાયુસેનાના બે Mi-17 1V હેલિકોપ્ટર આકાશમાંથી લાલ કિલ્લા પર ફૂલોની વર્ષા કરશે. આ Mi-17 હેલિકોપ્ટરની પાછળ બે ધ્રુવ હેલિકોપ્ટર રહેશે.